Victim Blaming: wanneer het slachtoffer de schuld krijgt
In een ideale wereld zou een meisje dat slachtoffer is van wraakporno - het ongeoorloofd delen van intiem materiaal - worden beschermd en beschermd door zowel de wet als de gemeenschap. In de echte wereld verliest de jonge vrouw echter haar baan en haar waardigheid. Dit is geen fictief verhaal, maar een feit dat eind 2020 echt gebeurde in een klein stadje in de provincie Turijn. Daar wordt een lerares bedreigd en ontslagen na de ongeoorloofde onthulling van een video waarin ze een intieme houding tegenover haar ex-vriendje had. Om de video te delen, de laatste. Hoewel het duidelijk is - of beter gezegd, het zou moeten zijn - dat de echte en enige boosdoener van de affaire de jongen is, was zij, het slachtoffer, het slachtoffer van de vernedering en de mediaschandaal. Dit recente nieuwsbericht is een duidelijk voorbeeld van victim blaming, een pervers fenomeen dat de samenleving voorlopig vervuilt en waarover dringend elke dag meer moet worden gesproken.
Wat is dit?
Victim Blaming is de psychologische neiging om het slachtoffer de schuld te geven van wat ze hebben geleden. Het is een fenomeen dat vrouwen treft en vooral ziet wanneer ze het slachtoffer zijn van seksueel, huiselijk geweld of andere vormen van misbruik. We zijn getuige van dit "omgekeerde" schuldproces wanneer het slachtoffer verantwoordelijk wordt gehouden, zo niet geheel of gedeeltelijk, voor het gepleegde misdrijf, of het nu gaat om een "eenvoudig" ongeluk of een echt misdrijf.
Zie ook
Secundair slachtofferschap
Een direct gevolg van deze mentaliteit is secundair slachtofferschap, een uitdrukking die verwijst naar het feit dat het slachtoffer ook een tweede delict lijdt. We zouden het concept kunnen illustreren, verwijzend naar het populaire gezegde "naast letsel ook belediging". Deze houding is vooral te vinden in gevallen van verkrachting. Vaak worden mensen die seksueel zijn misbruikt niet geloofd of gedeeltelijk schuldig bevonden aan wat er is gebeurd. Franca Rame zelf, een Italiaanse actrice en toneelschrijver, moest na te zijn verkracht een tweede vorm van geweld ondergaan als gevolg van de verraderlijke en brutale vragen van agenten, artsen en advocaten die, in plaats van haar te verdedigen en de schuldigen te straffen, haar vroegen: " Heb je genoten? Heeft hij een orgasme bereikt? Zo ja, hoe vaak?”, wat inhoudt dat hij gedeeltelijk instemde met de verkrachting.
De gevolgen van secundaire victimisatie
Bovendien is dit fenomeen bijzonder gevaarlijk, ook omdat het de slachtoffers ontmoedigt de geleden misstanden aan de kaak te stellen. Deze zijn in feite bang om op hun beurt in de val te lopen van secundair slachtofferschap, waardoor ze niet alleen vernederd worden, maar ook ervan worden beschuldigd de echte schuldigen te zijn. Aan de andere kant lopen degenen die vertrouwen op gerechtigheid en in de goede zin van de samenleving het risico teleurgesteld te worden en te botsen met reacties die allesbehalve ondersteunend zijn. In beide gevallen heeft het slachtoffer te maken met een verwoestend trauma en met de ten onrechte aan haar toegeschreven schuld.
Waarom geven mensen het slachtoffer de schuld?
De redenen achter de victim blaming zijn vrij complex en verdienen een apart onderzoek. Een van de redenen waarom de samenleving de neiging heeft om de schuldigen vrij te pleiten en het slachtoffer de schuld te geven, ligt in de 'rechtvaardige wereld'-theorie, een idee dat mensen niet kunnen accepteren dat negatieve dingen gebeuren, zelfs met degenen die ze niet verdienen. In hun ogen zou het een ongerechtvaardigde omkering van de sociale orde zijn waarop, in de onmogelijkheid om een rationeel antwoord te vinden, het slachtoffer de schuld krijgt, onterecht als zondebok wordt behandeld.
Naast deze verklaring heeft deze praktijk zijn wortels in een diep mannelijke en patriarchale sociale structuur, waarvoor de vrouw - Eva docet - altijd wordt gezien als een bron van zonde en verleiding en nooit als een symbool van onschuld. Maar geloof, ondanks het uitgangspunt, niet naïef dat alleen mannen medeplichtig zijn aan deze houding.Als deze aan de ene kant inderdaad de meerderheid vertegenwoordigen, is er zeker geen gebrek aan vrouwen op de eerste rij om met de vinger naar de slachtoffers te wijzen in plaats van naar de daders. De mens neemt deze houding aan in een wanhopige poging om de "categorie" waartoe hij behoort te verdedigen en niet om zijn seksuele geslacht aangetast te zien. Vrouwen daarentegen zijn - als we het zo mogen zeggen - het slachtoffer van de "illusie van controle": zij zijn in feite bang hetzelfde geweld of onrecht te ondergaan dat het slachtoffer is aangedaan, en zoeken iets in het gedrag van het slachtoffer dat kan de reactie van de beul hebben uitgelokt, om het gevaar van een ongerechtvaardigde misdaad te voorkomen die zij zelf zouden kunnen lijden zonder enige verantwoordelijkheid te dragen. Of het kan gebeuren dat dezelfde vrouwen op hun beurt het slachtoffer zijn geworden van intimidatie of misbruik zonder ooit gerechtigheid te krijgen en dit heeft hen ervan overtuigd dat dit de enige mogelijke manier is om met soortgelijke episodes om te gaan.
Paradoxaal genoeg speelt afgunst ook een fundamentele rol bij het beschuldigen van slachtoffers. De aandacht en troostende woorden voor degenen die een misdaad hebben meegemaakt, kunnen bij sommige mensen haat opwekken, vaak gefrustreerd en zonder empathie. Of, zoals in wraakpornozaken, afgunst op een publiekelijk verachte maar privé begeerde seksuele vrijheid.
Laten we bovendien niet vergeten dat we leven in een samenleving die wordt gedreven door extreme afgunst, waarin het steeds zeldzamer wordt om sporen van oprechte en belangeloze solidariteit tussen mensen te vinden.
Een probleem van slechte journalistiek
Er is ook een bepaalde hoeveelheid slechte informatie die ten grondslag ligt aan de schuld van het slachtoffer. Vaak brengen journalisten, zowel mannen als vrouwen, het nieuws op een opzettelijk dubbelzinnige en misleidende manier, waarbij ze zich richten op de verdiensten van de dader, impliceren dat hij absoluut niet gewelddadig van aard was, maar slechts een moeilijke periode doormaakte, en de nadruk legden op de integendeel, bepaalde kenmerken of houdingen van het slachtoffer, zoals de kleding die gedragen werd op het moment van de verkrachting, die de ernst van het gepleegde misdrijf zouden verminderen. Door dit te doen beïnvloeden de media met hun enorme macht de mening van de lezer en dit blijkt op een voor de hand liggende manier uit de commentarensectie onder bepaalde artikelen met betrekking tot nieuwsverhalen, waarin de perverse mentaliteit achter dit fenomeen voor die de onschuldige geen straf maar schuld opwekt.
Slachtoffer beschuldigen bij seksueel geweld
Zoals eerder aangegeven, speelt vooral bij seksueel geweld de dynamiek van victim blaming een rol. Reacties op nieuws over een verkrachting zijn vaak getint met verontwaardiging, niet tegen de verkrachter, maar tegen de verkrachter. Bij het zoeken naar een verklaring voor zo'n brute gebeurtenis, heeft de publieke opinie de neiging zich te concentreren op het gedrag van het slachtoffer, door misplaatste vragen te stellen, waaronder de meest voorkomende: "hoe was ze gekleed?" / "Had hij gedronken?" / "Wat deed hij daar, helemaal alleen, op dat moment?", Wat de crimineel totaal van zijn stuk bracht, de situatie op een paradoxale manier op zijn kop zette en degenen in diskrediet bracht die de enige fout hadden om de verkeerde persoon tegen te komen.
Slachtoffer de schuld geven bij huiselijk geweld
Maar ook als het om huiselijk geweld gaat, vindt de publieke opinie ruimte voor scepsis. Bij het nieuws van de zoveelste vrouw die door haar man/partner/vriend/ex is geslagen of erger nog vermoord, is er geen gebrek aan ongepaste vragen van degenen die koste wat kost een schuldfonds bij het slachtoffer willen vinden. "Waarom heeft hij hem nooit aangegeven?", "Waarom heeft hij hem niet eerder verlaten?", "Waarom kwam hij om zo'n gebaar te maken?", Dit zijn slechts enkele van de meest voorkomende - en slinkse - vragen in deze gevallen opgeworpen. En het is precies deze gevaarlijke reactie die steeds meer slachtoffers ertoe aanzet zichzelf de schuld te geven om een rechtvaardiging te vinden voor het gewelddadige gedrag van de persoon van wie ze houden en van wie ze zichzelf voor de gek houden om bemind te worden, en het ondraaglijke gaan verdragen totdat het te laat is . En wie hen had kunnen helpen, deed niets anders dan met de vinger naar hen wijzen.
Bekende gevallen van victim blaming
Harvey Weinstein, Alberto Genovese en Marilyn Manson zijn slechts drie van de namen van bekende seksuele roofdieren, wiens misbruiken in het nieuws zijn gekomen na klachten die in de loop van de tijd alleen maar zouden zijn voorbestemd om te groeien. Maar ondanks de talloze bewijzen en getuigenissen, ondanks de oprichting van een krachtige en impactvolle beweging als Me Too, waardoor steeds meer mensen de moed hebben gevonden om naar buiten te komen en namen en achternamen te noemen, zijn deze feiten veranderd in mediaprocessen in waarvan de slachtoffers werden beschuldigd, schuldig bevonden aan de behandeling die ze hadden ondergaan als, in de ogen van de publieke opinie, gewetenloze parvenu.
De boodschap van Chiara Ferragni tijdens Denim Day
Een publiek figuur die zich daarentegen meerdere keren heeft ingezet voor de bescherming van slachtoffers van misbruik is Chiara Ferragni. De influencer richtte zich tot al diegenen die verkrachting hebben ondergaan en dat deden op een bepaalde dag, Denim Day. Op deze dag herinneren we ons zelfs de historische en beschamende "jeansvonnis", een vreselijke fout in het systeem van de Italiaanse gerechtelijke wet die plaatsvond in de jaren 1990. Een verkrachter wordt door het Italiaanse Hof van Cassatie vrijgesproken omdat het meisje een strakke spijkerbroek droeg en de aanvaller deze dus nooit zonder haar toestemming had kunnen uittrekken.
Het verhaal heeft terecht veel reacties en controverses opgeroepen en het daaruit voortvloeiende maatschappelijke initiatief getuigt van hoeveel werk er nog moet worden verzet voordat het recht zijn beloop krijgt en de kant van de slachtoffers volledig kiest. Zonder als en maar. Net zoals Chiara Ferragni deed, met wiens toespraak we onze uitweiding willen besluiten en een boodschap van hoop willen brengen: "Het was niet jouw schuld en je bent beter dan hoe je werd behandeld. Als je het slachtoffer bent van iets verkeerds, houd het dan niet tegen jezelf. . Praat erover, want - vandaag meer dan ooit - ben je niet alleen. [...] Je bent niet alleen, je bent helden ".
